Baza wiedzy

Odznaczenia wojskowe w Polsce – najważniejsze medale i odznaczenia dla wojska

Wojskowe medale i odznaczenia stanowią jedno z najważniejszych wyrazów uznania dla żołnierzy i osób cywilnych, które wyróżniły się wyjątkową odwagą, oddaniem i służbą na rzecz kraju. Poznajmy najważniejsze z nich i sprawdźmy, jak przyznaje się odznaczenia wojskowe.

Jak przyznaje się medale wojskowe?

Medale i odznaczenia wojskowe są nadawane w Polsce przez prezydenta kraju. Reguluje to artykuł 138 Konstytucji. Tryby nadawania odznaczeń są dwa:

  1. Tryb urzędowy – inicjatywa nadania medalu wychodzi od samego prezydenta i to on postanawia uhonorować daną osobę.
  2. Tryb wnioskowy – wniosek o uhonorowanie zasłużonej osoby składa do prezydenta kapituła orderu, premier, minister czy wojewoda.

Aby przyznać odznaczenie, konieczna jest szczegółowa analiza osiągnięć kandydata/kandydatki, a także jego/jej uczciwości i ogólnej postawy. Wymagana jest także konsultacja z członkami kapituły, jeśli w przypadku danego odznaczenia takowa jest powołana. Krótko mówiąc, nie może być żadnych wątpliwości co do tego, czy kandydat/ka jest osobą zasłużoną dla kraju.

Ciekawostki!

  • Osoba wyróżniona danym orderem może odmówić jego przyjęcia, co miało już miejsce w przeszłości.
  • W uzasadnionych przypadkach order czy medal może być odebrany danej osobie przez prezydenta.
  • Odznaczenia wojskowe mogą być przyznawane pośmiertnie np. za zasługi w działaniach wojennych.
  • Odznaczenia przyznawane są także grupom czy formacjom zbrojnym.

Jakie są najważniejsze odznaczenia wojskowe w Polsce?

W Polsce przyznaje się kilkanaście odznaczeń wojskowych. Zobacz, co warto o nich wiedzieć.

Krzyż wojskowy

Ustanowiony w 2007 roku. Przyznaje się go żołnierzom, policjantom, funkcjonariuszom Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW), Agencji Wywiadu i Kontrwywiadu, Straży Granicznej, Straży Pożarnej i Centralnego Biura Antykorupcyjnego (CBA). Może otrzymać go zarówno żołnierz, jak i osoba cywilna.

Aby otrzymać Krzyż wojskowy, kandydat czy kandydatka musi wyróżnić się szczególną odwagą podczas działań skierowanych przeciwko atakom terroryzmu – w kraju i zagranicą.

Wojskowy i Lotniczy Krzyż Zasługi z Mieczami

Od 2007 roku przyznaje się je żołnierzom Wojsk Lądowych (Wojskowy Krzyż Zasługi z Mieczami) oraz Sił Powietrznych (Lotniczy Krzyż Zasługi z Mieczami) za zasługi w działaniach przeciw terroryzmowi lub podczas operacji pokojowych i stabilizacyjnych – nie w bezpośrednim starciu z przeciwnikiem. Czasem odznaczenie to przyznaje się także żołnierzom innych Sił Zbrojnych.

Wojskowy Krzyż Zasługi

Ustanowiony w 2007 roku. Może być nadany żołnierzowi Wojsk Lądowych (w wyjątkowych okolicznościach także żołnierzowi innego rodzaju Sił Zbrojnych RP) za czyny, które przyniosły szczególną korzyść Wojskom Lądowym i wykroczyły poza standardowe obowiązki żołnierza. Wojskowy Krzyż Zasługi jest jednym z odznaczeń wojskowych, które nadaje się w Polsce w czasie pokoju.

Morski Krzyż Zasługi

Od 2007 roku przyznaje się go żołnierzom Marynarki Wojennej (lub żołnierzom innych Sił Zbrojnych) za rzetelną i sumienną służbę, w następujących okolicznościach:

  • w czasie działań bojowych przeciwko aktom terroru w kraju LUB
  • podczas użycia Sił Zbrojnych poza granicami państwa w czasie pokoju, ale w warunkach szczególnie niebezpiecznych, niebezpośrednio w styczności z przeciwnikiem.

Gwiazdy Afganistanu, Konga, Czadu, Iraku, Morza Śródziemnego

Odznaczenia Gwiazda Afganistanu, Gwiazda Czadu, Gwiazda Iraku etc. To wyróżnienia przyznawane uczestnikom polskich misji zagranicznych, w trakcie których pełnili służbę wojskową.

Gwiazdy są to odznaczenie wojskowe o charakterze pamiątkowym, przeznaczone dla:

  • Uczestników polskiego kontyngentu wojskowego w Islamskim Państwie Afganistanu, działającego od 2002 roku (Gwiazda Afganistanu),
  • Uczestników polskiego kontyngentu wojskowego w Demokratycznej Republice Konga i Republice Gabońskiej, działającego od 2006 roku (Gwiazda Konga),
  • Uczestników misji w Republice Czadu i Republice Środkowoafrykańskiej pełniących służbę od dnia 1 lutego 2008 do 31 grudnia 2009 roku (Gwiazda Czadu),
  • Uczestników polskiego kontyngentu wojskowego w Republice Iraku, działającego od 2003 roku oraz uczestników operacji wojskowej „Iracka Wolność” (Gwiazda Iraku),
  • Żołnierzy biorących udział w operacji ACTIVE ENDEAVOUR na Morzu Śródziemnym i Morzu Czarnym w okresach w konkretnych okresach między 2006 a 2008 roku (Gwiazda Morza Śródziemnego).

Gwiazdy nadaje się zarówno żołnierzom, jak i policjantom, funkcjonariuszom ABW, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Służby Wywiadu Wojskowego, CBA, Straży Granicznej i Straży Pożarnej. Gwiazdę może otrzymać także osoba cywilna, za co najmniej jeden dzień nienagannej służby, która rozpoczęła się w ramach kontyngentu lub operacji wojskowej na danym terytorium.

Gwiazda Załóg Lotniczych

Ustanowiona w 2012 roku. To odznaczenie wojskowe przyznaje się żołnierzom Sił Powietrznych – uczestnikom polskich kontyngentów wojskowych, które działały w składzie Sił Sojuszniczych NATO, w operacjach:

  • nadzoru przestrzeni powietrznej Litwy, Łotwy i Estonii,
  • wsparcia wojskowego Republiki Łotewskiej.

Odznaczenie Gwiazda Załóg Lotniczych przyznawane jest:

  • członkom załóg wojskowych statków powietrznych,
  • uczestnikom polskich kontyngentów wojskowych działających w innych operacjach wojskowych,
  • członkom załóg wojskowych statków powietrznych pełniącym służbę poza polskimi kontyngentami wojskowymi.

Wojskowe odznaczenia są nie tylko symbolicznym wyrazem uznania dla wyjątkowych czynów i zasług, ale także świadectwem historii i tradycji, które kształtują tożsamość polskich sił zbrojnych. A jeśli Ty chcesz zamówić medal lub inne odznaczenie (o dowolnym przeznaczeniu), zapoznaj się z naszą ofertą.

Zobacz także nasze realizacje medali i odznaczeń